Laat ik het gewoon over mezelf hebben in plaats van een cliënt uit mijn praktijk: een dramaqueen. Nu ik te kampen heb met long covid komt het dramaqueen gedrag zo nu en dan om de hoek kijken. Ik kan soms met liefdevolle humor naar mezelf kijken wanneer ik het mijzelf zie doen. Wat mij ooit heeft geholpen is het te zien bij mijn cliënten en te beseffen dat ze niet voor niets zo doen. ‘Niet-functioneel’ gedrag is altijd coping gedrag, de minst slechte optie om met een pijnlijke situatie om te gaan. Niemand wordt als dramaqueen geboren. Geen enkele baby bedenkt: laat ik nu eens extra luid jammeren omdat ik een schone luier, eten of rust, etc nodig heb.
Maar wat schuilt er allemaal achter. En waar komt het vandaan?
Vroeger heette een dramaqueen nog een ‘aansteller’ en dat is een woord dat vaak tegen mij gezegd is. Als ik om aandacht vroeg omdat ik pijn had werd ik soms aansteller genoemd. Het gevolg was tweeledig: Voortaan als ik pijn had hield ik me flink (wat best nuttig is trouwens) óf ik ging nog meer misbaar maken om toch de aandacht te krijgen die ik wilde. Beide reacties zijn niet authentiek. Het is aangeleerd gedrag, die de werkelijke pijn en het authentieke gedrag verhullen. De tweede reactie is het dramaqueen gedrag, dat in mijn jeugd aanstellerij werd genoemd. Vaak roept het aversie op. Het verdrietige daarvan is dat er opnieuw geen aandacht is voor de echte pijn, die daar onder zit. En het grote drama dáárvan is dat je jezelf ook een aansteller gaat vinden, wat in zekere zin nog waar is ook. Daarmee ben je nog verder van huis, want door deze zelfveroordeling blijft er weinig liefde over voor jezelf, wat nu juist zo belangrijk is voor de pijn die zich te laat zien.
Mijn therapeut heeft een mooie manier gevonden om bij de pijn te komen zonder dat ik in de overdrijving blijf/ga. Ze vraagt: En als je nu eens naar het eerste beginnetje van dit verdriet gaat?
Zo omzeilen we mijn copingsgedrag en komen we bij de werkelijke pijn. Dat betekent niet dat dat gedrag er nooit meer zal zijn. Maar ik heb nu meer manieren om er mee om te gaan. Het dramaqueen gedrag is een vingerwijzing naar verborgen pijn en het helpt om dat gedrag eerst maar eens vriendelijk tegemoet te treden en vervolgens, door naar het beginnetje te gaan, de deksel naar de pijn te openen.